بررسی، مقایسه و تجزیه و تحلیل شاخص‌های توزیع منابع مالی آموزش و پرورش استان ایلام

منابع مالی بخش آموزش و پرورش در ایران محدود است؛ از این رو نحوۀ هزینه‌کرد این منابع و تناسب شاخص‌های توزیع با اهداف مورد نظر برنامه­ریزان از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعۀ حاضر ترکیبی از شیوه‌های توصیفی و تجربی و جامعۀ آماری آن، صورت‌های مالی هزینه‌کرد اعتبارات اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام در یک دورۀ نه ساله می‌باشد. ابزار مورد استفاده جهت کسب اطلاعات، منابع آماری، صورت‌های مالی و اطلاعات اسنادی و کتابخانه­ای بوده و در بخش تحلیل دلفی از پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که حقوق و مزایای کارکنان بالاترین سهم و اموال و دارایی­ها کمترین سهم را از بودجه داشته­اند. میانگین مجموع نرخ رشد اعتبارات هزینه‌ای واقعی طی دورۀ مورد بررسی 64/3 درصد در سال و میزان هبستگی آن با نرخ رشد تعداد دانش‌آموزان 83/8 درصد، با نرخ رشد تعداد کارکنان 2/19 درصد و با نرخ رشد تعداد اتاق­های آموزشی 99/4- درصد بوده است. هزینۀ تمام‌شده هر دانش‌آموز طی دورۀ مورد بررسی با روش هزینه‌یابی سنتی از 1/34 میلیون ریال در سال 1387 به 6/52 میلیون ریال در سال 1395 رسیده است. مدل نهایی پیشنهادی برای توزیع بهینۀ منابع مالی چنین است: منابع کافی در سطح ملی تأمین شود، تخصیص اعتبارات غیرمتمرکز باشد و توزیع اعتبارات بر مبنای شاخص‌های سرانۀ دانش‌آموز، سرانۀ کارکنان آموزشی و ستادی، سرانۀ فضای آموزشی، سرانۀ فضای اداری و ضریب محرومیت با حفظ وزن و اهمیت هر شاخص صورت پذیرد.